Nasze działania, bez względu na ich stopień intensywności, mają konsekwencje dla środowiska naturalnego. Emisja dwutlenku węgla, czyli inaczej ślad węglowy, którym mierzymy nasz wpływ, dostarcza nam istotnych informacji oraz wskazówek dotyczących ograniczania negatywnego oddziaływania na planetę. Czy zależy ci na ochronie Ziemi i chciałbyś podejmować codzienne wybory, które przyczyniają się do tego celu? Dowiedz się, czym jest ślad węglowy, jak go obliczyć oraz jak go zmniejszać w życiu codziennym.
Co to jest ślad węglowy?
Zgodnie z definicją fundacji Carbon Footprint, ślad węglowy odnosi się do całkowitej ilości antropogenicznych gazów cieplarnianych wyemitowanych bezpośrednio lub pośrednio przez osobę, organizację, wydarzenie, region lub produkt w określonym czasie. Obejmuje on różne gazy cieplarniane, takie jak dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu i inne, a jego miarą jest ekwiwalent dwutlenku węgla (CO2e).
Jeśli chodzi o produkty, ślad węglowy jest wynikiem sposobu pozyskiwania surowców, procesu produkcji, użytkowania i utylizacji. W przypadku firm, uwzględniane są czynniki takie jak efektywność energetyczna siedziby, zużycie energii elektrycznej związane z działalnością i polityka logistyczna.
Jednak ślad węglowy nie ogranicza się tylko do producentów. Każdy z nas pozostawia swój ślad węglowy poprzez czynniki takie jak sposób ogrzewania mieszkania, rodzaj oświetlenia, zakupy, środki transportu, dieta i wiele innych. Obliczenie śladu węglowego jest stosunkowo proste za pomocą dostępnych online kalkulatorów, takich jak te przygotowane przez ONZ lub fundację Carbon Footprint. Pytania, które pojawiają się podczas obliczeń, wskazują obszary o największej emisji i dają wskazówki, jak wprowadzić zmiany w życiu w celu jego ograniczenia.
Jak zredukować ślad węglowy?
Według raportu GHG emissions of all world countries 2021, w 2018 roku przeciętnemu mieszkańcowi planety przypisywano 6,71 tony CO2eq, co jest znacznie za dużo, czego dowodem jest wzrost efektu cieplarnianego: upały, susze, pożary lasów. Wpływ człowieka na środowisko jest obecnie tak duży, że Ziemia nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z konsekwencjami. Jednak wystarczy niewiele, aby pomóc w przywróceniu równowagi.
W sytuacjach, gdy trudno jest zredukować ślad węglowy, warto rozważyć kompensację węglową, zwanej również carbon offset. Polega to na redukcji śladu węglowego w innym obszarze w celu zrównoważenia powstałych szkód. Przykładem może być zakup wysokoemisyjnego produktu od firmy, która przeznacza część swojego dochodu na sadzenie drzew.
W codziennych działaniach kluczowe jest jednak ograniczanie własnego śladu węglowego tam, gdzie jest największy. Wystarczy wprowadzić kilka prostych nawyków!
Jedz mniej mięsa
W dzisiejszych czasach jednym z najskuteczniejszych działań jest całkowite zrezygnowanie z spożywania mięsa lub przynajmniej jego ograniczenie. Istnieje wiele powodów, dlaczego jest to ważne:
- Żywność stanowi nawet 30% śladu węglowego gospodarstw domowych.
- Produkty mięsne mają większy ślad węglowy w przeliczeniu na kalorię niż zboża i rośliny. Różnica jest ogromna. Produkcja mięsa odpowiada za 56% globalnej emisji gazów cieplarnianych, podczas gdy warzywa tylko 2,6%, produkty zbożowe 2,1%, a owoce 1,6%[5]. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, zapraszamy do przeczytania artykułu: Jak nasza dieta wpływa na zmiany klimatu na świecie?
Jeśli planujesz ograniczyć spożycie produktów mięsnych, możesz to robić stopniowo i odpowiednio, dbając o zdrowie i bezpieczeństwo. Możesz rozpocząć od zamiany wysokie misyjnej wołowiny na drobiowe mięso, które ma ponad siedmiokrotnie mniejszy ślad węglowy. Innym dobrym sposobem jest zwiększenie spożycia ryb, roślin strączkowych, warzyw, orzechów i ziaren. Ważne jest jednak, aby wybierać produkty od lokalnych producentów, którzy stosują zrównoważone praktyki rolnicze i hodowlę.
Postaw na ekologiczne środki transportu
Wybieranie ekologicznych środków transportu ma istotny wpływ na nasz ślad węglowy. Lot samolotem jest najbardziej emisyjny, generując aż 285 g CO2 na kilometr. Choć rezygnacja z lotów nie zawsze jest możliwa, istnieje opcja carbon offset, czyli dobrowolnej opłaty na cele związane ze środowiskiem, która kompensuje emisję CO2 podczas podróży. Jeśli taka opcja nie jest dostępna, można skorzystać z usług organizacji takiej jak Climate Friendly, która pomoże obliczyć i zrekompensować nasz ślad węglowy w korzystny sposób dla planety.
Kolejnym źródłem emisji CO2 są podróże samochodem. Poruszając się samochodem samotnie, każde 1000 m przyczyniamy się do emisji od 104 do 158 g dwutlenku węgla. Dlatego warto rozważyć korzystanie z transportu publicznego, pociągów, hulajnóg elektrycznych lub rowerów, jeśli jest to możliwe. Jeśli jednak nie możemy zrezygnować z samochodu, warto podróżować w grupie. Przejazd z czterema pasażerami zmniejsza ślad węglowy do 55-42 g na pasażera za każdy przejechany kilometr. Pamiętaj także o właściwym napompowaniu opon, co dodatkowo zmniejsza zużycie paliwa o 0,2% na każdy spadek 1 Psi.
Ogranicz zużycie plastiku
Jeśli chcesz jeszcze bardziej działać na rzecz planety, zdecyduj się na rezygnację z jednorazowego plastiku, który w różnych fazach swojego życia przyczynia się do zwiększenia efektu cieplarnianego. Emisja dwutlenku węgla i innych gazów związanych z plastikiem rozpoczyna się już podczas wydobycia i przetwarzania ropy naftowej na tworzywa sztuczne. Następnie dochodzi do niej w procesie produkcji oraz podczas spalania lub recyklingu zużytego plastiku. Gdy tworzywa sztuczne trafiają do oceanów, po nagrzaniu również uwalniają gazy cieplarniane.
Dlatego od 2021 roku Unia Europejska wprowadziła zakaz sprzedaży plastikowych sztućców, naczyń, słomek i innych drobnych akcesoriów z plastiku. Jednak wciąż największym problemem pozostają opakowania i butelki z tworzyw sztucznych. Badania pokazują, że ślad węglowy, który sięga aż 650,1 kg CO2 eq w przypadku butelek PET, znacząco przyczynia się do efektu cieplarnianego.
Jeśli więc kupujesz wodę butelkowaną, ale nie jesteś gotowy zrezygnować z ulubionych napojów gazowanych i słodkich napojów, marka Spinel Soda ma dla ciebie ekologiczną alternatywę. Saturator Spinel Soda to stylowe urządzenie, które pozwala w kilku prostych krokach przygotować świeżą wodę gazowaną.
- Wlej wodę z kranu do butelki do określonego poziomu.
- Umieść butelkę w uchwycie. Naciśnij przycisk (lub użyj dźwigni), aby uwolnić bąbelki.
- Dwa do trzech naciśnięć zapewni lekko gazowaną wodę, a pięć do siedmiu naciśnięć – mocno gazowaną.
Wybieraj ekologiczne ubrania
Warto także zmniejszać swój ślad węglowy podczas zakupów odzieżowych. Według serwisu Thredup, produkcja nowych ubrań odpowiada za 8% emisji gazów cieplarnianych rocznie. Jednak, decydując się na regularne kupowanie używanych ubrań w sklepach z odzieżą z drugiej ręki, pranie ich ekologicznymi metodami oraz oddawanie lub sprzedaż po ich zużyciu, można osiągnąć aż o 88% mniejszy ślad węglowy w tej dziedzinie niż przeciętny konsument.
Jeśli nie preferujesz zakupów odzieżowych w second-handach, istnieje alternatywa. Możesz zrezygnować z popularnych sieciówek na rzecz wysokiej jakości ubrań pochodzących od lokalnych producentów, wykonanych z materiałów o niskiej emisji, takich jak len i poliester z recyklingu.
Aby zredukować swój ślad węglowy związany z zużyciem energii elektrycznej, istnieje kilka działań, które możesz podjąć:
- Wyłączaj urządzenia elektryczne z gniazdka, gdy ich nie używasz.
- Zastąp tradycyjne żarówki energooszczędnymi.
- Wybieraj urządzenia RTV i AGD oznaczone jako energooszczędne.
- Ogranicz korzystanie z telefonu i komputera, gdy nie są one niezbędne.
- Jeśli potrzebujesz gazowanej wody, skorzystaj z ekspresu do wody gazowanej Spinel Soda, który nie wymaga podłączenia do prądu.
Pamiętaj, że każdy drobny krok w kierunku oszczędzania energii przyczynia się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i redukcji śladu węglowego.
Dlaczego warto obniżać ślad węglowy na co dzień?
Jednostki mogą mieć znaczący wpływ na poprawę kondycji planety, choć może się wydawać, że w porównaniu z dużymi markami ich wpływ jest niewielki. To jest jednak błąd! Twoje ekologiczne wybory zakupowe są inspiracją dla otoczenia, takich jak przyjaciele, rodzina i inne bliskie osoby. Mają one także realny wpływ na zmianę polityki firm na bardziej przyjazną dla środowiska. To konsumenci kształtują kierunek działań przedsiębiorstw, które z kolei umożliwiają zakupy zgodne z naszymi wartościami.